Ekspertyza mykologiczna odgrywa kluczową rolę w ocenie stanu zachowania obiektów, takich jak budynki czy dzieła sztuki, narażonych na działanie czynników biologicznych. Specjaliści w tej dziedzinie stosują różnorodne metody, aby skutecznie zdiagnozować i ocenić wpływ grzybów oraz innych organizmów mikrobiologicznych. Poniżej przedstawiono główne techniki wykorzystywane w procesie ekspertyzy mykologicznej.
Techniki pobierania próbek
Pierwszym i fundamentalnym etapem w przeprowadzeniu ekspertyzy mykologicznej jest odpowiednie pobranie próbek. Specjaliści używają różnych metod, w zależności od charakteru i lokalizacji obiektu. Do najpopularniejszych należą bezpośrednie zeskroby, używane do pobierania próbek z powierzchni materiałów, oraz metoda strzępienia, która pozwala na zebranie materiału z głębszych warstw obiektu. Ważne jest, aby próbki były reprezentatywne i niezanieczyszczone, co gwarantuje wiarygodność wyników. Do tego celu używa się sterylnych narzędzi i technik aseptycznych, które minimalizują ryzyko wprowadzenia zewnętrznych zanieczyszczeń do próbki.
Laboratoryjna analiza próbek
Po zebraniu próbek następuje ich szczegółowa analiza w laboratorium. Specjaliści stosują metody mikroskopowe, które pozwalają na obserwację morfologicznych cech grzybów, oraz hodowlane, dzięki którym możliwe jest wyizolowanie i identyfikacja poszczególnych gatunków. Zaawansowane techniki, takie jak PCR (łańcuchowa reakcja polimerazy), umożliwiają szybkie i dokładne określenie obecności specyficznych sekwencji DNA, co jest kluczowe przy identyfikacji mikroorganizmów, które trudno hodować w warunkach laboratoryjnych. Te metody dostarczają nie tylko informacji o rodzaju grzybów, ale również o ich ilości, co ma istotne znaczenie dla oceny ryzyka biodegradacji.
Zastosowanie wyników ekspertyzy w praktyce
Wyniki ekspertyzy mykologicznej mają szerokie zastosowanie w praktyce, zwłaszcza przy konserwacji zabytków i w budownictwie. Informacje o rodzajach i koncentracji grzybów pozwalają na dobranie odpowiednich metod dezynfekcji i zabezpieczenia obiektów. Na przykład, ekspertyza mykologiczna na Śląsku pozwoliła na opracowanie skutecznych strategii ochrony wielu zabytkowych budowli przed dalszym rozwojem szkodliwych mikroorganizmów. Ponadto, wyniki takich badań są wykorzystywane do monitorowania efektywności zastosowanych metod ochronnych i, w razie potrzeby, do ich modyfikacji w celu lepszego zabezpieczenia obiektów przed biodegradacją.