Podczas akcji gaśniczo-ratowniczych strażacy narażeni są na wiele niebezpieczeństw. Należą do nich promieniowanie cieplne, a także ciepło kontaktowe i konwekcyjne, jakie powstają podczas pożaru. Specjalistyczna odzież strażacka chroni skórę przed działaniem wymienionych czynników. Czy konstrukcja odzieży obejmuje również ochronę dróg oddechowych? W jaki sposób strażak unika wdychania rozgrzanego powietrza i dymu?
Sprzęt ODO, czyli sprzęt chroniący układ oddechowy
ODO to powszechnie stosowany skrót określający sprzęty ochrony dróg oddechowych. Wykorzystywany przez strażaków podczas działań ratowniczo-gaśniczych prowadzonych wewnątrz obiektów, a także w innych przypadkach stwierdzenia lub podejrzenia obecności lotnych substancji toksycznych, do których należy w szczególności tlenek węgla, a także gazy, pyły i dymy o właściwościach trujących, duszących, parzących, drażniących i rakotwórczych. Jak wyjaśnia sklep ze sprzętem strażackim Sprzęt-Poż., sprzęt ODO wyposażony jest w filtrujący aparat przeciwgazowo-dymowy. Maska z pochłaniaczami zabezpiecza przed przedostaniem się szkodliwych substancji do układu oddechowego organizmu za pomocą izolacji górnych dróg oddechowych od zanieczyszczonej atmosfery, dostarczając powietrzę z butli, lub poprzez oczyszczenie powietrza ze skażeń.
Rodzaje i budowa aparatów powietrznych
Drugą grupą sprzętów chroniących drogi oddechowe strażaka podczas akcji pożarniczej są aparaty powietrzne. Stelaż urządzenia składa się z płyty dopasowanej do ciała człowieka, w której znajdują się otwory nośne do wygodnego transportu aparatu, a także pasa biodrowego umożliwiającego noszenie aparatu na biodrach. Wyposażony jest również w naramienniki pozwalające rozłożyć równomiernie ciężar aparatu. Na stelażu znajduje się także reduktor ciśnienia oraz podpórka na butlę z wbudowaną prowadnicą węża i zestawem do mocowania butli (pasem oraz sprzączką). Butla podłączona jest do maski składającej się z korpusu, szyby panoramicznej, pasków napinających, półmaski, a także zaworu wdechowego i wydechowego.
Zasady pracy w aparatach powietrznych
Korzystanie z aparatów powietrznych podczas akcji ratowniczo-gaśniczych chroni układ oddechowy strażaka. Jest jednak swoistego rodzaju obciążeniem, dlatego podstawową zasadą jest stosowanie ich wyłącznie w uzasadnionych sytuacjach i zdejmowanie, jak tylko minie zagrożenie, na zewnątrz pomieszczeń, w atmosferze nie zanieczyszczonej substancjami szkodliwymi. Mimo że akcja przeciwpożarowa wymaga szybkości działania, niezbędne jest poświęcenie czasu na sprawdzenie funkcjonowania aparatu powietrznego przed rozpoczęciem działań ratowniczo-gaśniczych.